sungun سونگون سَسی

به قلم: علیرضا محمدیان

بسم الله الرحمن الرحیم

السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین

گوشه هایی از حال و هوای حسینی در روستای سونگون

• با فرا رسیدن ماه محرم اهالی روستای سونگون در مسجد روستا جمع می شدند و در سوگ سید الشهدا(ع) عزاداری می کردند.در انتهای هر مراسم عزاداری اهالی به پای منبر روحانیت روستا می نشستند و به درسهایی از ابا عبد الله گوش و جان می سپردند،مسئولیت روحانیت مدتها بر عهده ی پدر بزرگ  مرحومم حجت الاسلام والمسلمین کربلایی مهدی مهدیزاده و برادر مرحومش حجت الاسلام والمسلمین ابراهیم مهدیزاده بود و در زمان ما هم این وظیفه خطیر بر عهده ی حجت الاسلام والمسلمین مرحوم حاج اسماعیل مهدیزاده بود. پذیرایی ار مردان عزادار بر عهده زنان روستا بود،آنها یک روز قبل از روز عزاداری و یا صبح همان روز با همکاری همدیگر نانی مخصوص به نام "ایچلی فتیر" حاضر می کردند ،در تهیه این نان از زرده تخم مرغ ، شیر گوسفند و روغن حیوانی موسوم به "ساری یاغ" بهره می بردند که قسمت داخلی آن را با مواد غذایی شیرین کننده و با همان ساری یاغ مجزا از قسمت های دیگر نان می کردند .
• زنان هم در این ایام در مسجد روستا حاضر می شدند،جایگاه مخصوص زنان در مسجد نسبت به جایگاه مردان کمی مرتفع بود گویا حالتی شبستان به خود گرفته بود ودارای سکویی مشرف به جایگاه مردان بود و در مقابل همان قسمت مرتفع هم وسایل پخت و پز مسجد قرار داشت ،که معمولا متشکل از ظروف مسی بود.
• حضور زنان در این ایام در مسجد روستا همراه با تغییراتی در نوع پوششان بود ،زنان روستای سونگون در طول سال از لباسی معروف به "شلته "استفاده می کردند که معمولا به رنگ قرمز و دیگر رنگهای شاد و گلدار بود و در کنار آن از جلقه ای طراحی شده با زیورآلات و نوارهای طلایی دوخته شده استفاده می کردند اما در ایام عزاداری سالار شهیدان این لباسهای شاد و زیورآلات جای خود را به لباسهای تیره و مشگی می داد.
• ذوق زنان روستای سونگون تنها در پوشیدن لباسهای رنگی نبود آنها در خانه داری هم دارای سلیقه ای با ذوق بودند، به طوری که دیوارهای هر خانه با روشی موسوم به "ائو سوواغی" توسط زنان روستا رنگ تازه به خود می گرفت،جهت انجام این کار زنان از محلی در نزدیکی روستا از مکانی مشخص خاکی سفید رنگ حمل می کردند و با آماده کردن آن با مقداری آب ،به واسطه جاروئی مخصوص ، با پاشیدن مواد حاصله به دیوارها سفید کاری می کردند وآثار دود به جای مانده ازروشن کردن تنور را از میان می بردند،این کار معمولا نزدیکی های عید صورت می گرفت،اما همین کار هم اگر مصادف با ایام عزاداری ابا عبد الله بود،صورت نمی گرفت و موکول به تمام شدن ماه صفر می شد،چرا که اهالی آن را پیش مقدمه ای برای جشن و شادی می دانستند به همین جهت به احترام شهدای کربلا ،حتی از مقدمه چینی برای شادی هم اجتناب می کردند.
• در زمانهای متأخر قبل از تخلیه روستا در سال 1372 ،برخی از اهالی از تلویزیون هم استفاده می کردند. در همان روزها به برکت پیروزی نظام مقدس جمهوری اسلامی،روستای سونگون از امکاناتی نظیر مرکز مخابرات ،حمام عمومی ،مرکز بهداشت و برق رسانی برخوردار شده بود و در نتیجه ی همان برخورداری ها  تعدادی از خانواده ها از تلویزیون استفاده می کردند اما به دلیل نزدیکی روستا به منطقه ی مرزی ،متاسفانه حتی یک کانال تلویزیونی ایرانی هم در تیر رس آنتن های نصب شده در روستا قرار نمی گرفت و تلویزیون فقط شبکه های تلویزیونی بیگانه را نشان می داد که این کانال ها هم ایام عزاداری سالار شهیدان را مد نظر نداشتند،به همین خاطر خانواده هایی که تلویزیون داشتند در ماههای محرم و صفر به کلی تلویزیون ها را بلااستفاده می گذاشتند.
• در روز عاشورا اهالی علاوه بر عزاداری در مسجد ،نزدیکی های ظهر عاشورا در محل "جعفر آقا خرمنی "جمع می شدند و به صورت چرخشی به نوحه خوانی در محل می پرداختند و درست ظهر عاشورا یکی از افراد عزادار مناجاتی را می خواند و اهالی اعم از مرد و زن گریه کنان غرق در سوگ سید الشهدا(ع) می شدند. دراثناء همان عزاداری ها تا ظهر عاشورا ،یک بار هم عزاداران با درپیش گرفتن علم مسجد به صورت دسته ای جهت زیارت قبور به قبرستان روستا می رفتند و به روح در گذشتگان فاتحه ای نثار می کردند.در پایان مناجات ظهر عاشورا ،عزاداران جهت اقامه نماز ظهر عاشورا به مسجد  بر می گشتند و بعد از اقامه ی نماز ،با غذای احسانی ،که توسط مرحوم حاجی عسگر رضا نژاد و همسر مرحومش ،با گوشت احشام قربانی ،که در مقابل مسجد آماده شده بود ،متنعم می شدند.
• نا گفته نماند که شاه حسین گویی مخصوص روستای سونگون که به صورت چرخشی انجام می یافت ،امروزه توسط سونگونی های مقیم شهرستان ورزقان در مسجد حضرت ابوالفضل(ع) این شهرستان ،تقریبا با همان شیوه ی قبلی برگزار می شود.به امید آن که این شیوه عزاداری همچنان پایدار باشد و مورد قبول درگاه امام حسین (ع)واقع شود.

التماس دعا: سونگون سسی